Οι Δυο Ατραποί

Πρώτη ομιλία που έγινε από τον Διδάσκαλο, στις 24 Φεβρουαρίου 1922, στη Σόφια, στην Απόκρυφη Τάξη των Νέων.

Ποιά είναι η μοναδική ιδέα που έχετε στο μυαλό σας όταν εισέρχεστε στο σχολείο; - Κάθε μαθητής θέλει να γίνει επιστήμονας και ν' αποκτήσει γνώσεις για να κάνει να μεγαλώσει κάθε τι που είναι έμφυτο μέσα την ψυχή του, μέσα στην νοημοσύνη του και μέσα στην καρδιά του. Και, αφού αποκτήσει γνώσεις, αφού κάνει να εξελιχθούν τα χαρίσματα του και οι ικανότητες του, θα πρέπει να τα διαφυλάξει. Γι' αυτό το σκοπό πρέπει το έδαφος να είναι καλό, έτσι ώστε κάθε ιδέα που σπέρνετε εκεί, να μπορέσει να φυτρώσει και να δώσει καρπούς.

Κι εσείς, επίσης, ως μαθητές, θέλετε να μάθετε και να ασχοληθείτε με την επιστήμη. Τι σημαίνει όμως επιστήμη; Αν σταθούμε στην σημασία των γραμμάτων αυτής της λέξης όταν γράφεται στα Λατινικά, ή σε κάποιες σλαβικές γλώσσες, θα δούμε ότι περιέχει δυο διαφορετικές έννοιες. Ξεκινώντας από τον σχεδιασμό και την διάταξη των γραμμάτων αυτής της λέξης στην σλαβική γλώσσα (Σημ. μετ.: ΗΑΥΚΑ, ναούκα. Βλέπε τον συμβολισμό του γράμματος Η -ν-), καταλαβαίνουμε ότι η επιστήμη είναι μια μέθοδος που βοηθάει τους ανθρώπους για να επανασυμφιλιώσουν τις αντιθέσεις της ζωής. Ενώ στην αγγλοσαξονική φυλή, που χρησιμοποιεί την λατινική λέξη Scientia για να καθορίσει την γνώση και την επιστήμη, φαίνεται πως το πνεύμα της στοχεύει στο να μελετήσει και να αναλύσει τις σχέσεις μεταξύ των διαφόρων μορφών και των συνεχών και αιωνίων αλλαγών που πραγματοποιούνται μέσα στην Ζώσα Φύση. Το πρώτο γράμμα S σημαίνει το άπειρο. Κατά συνέπεια, από απόκρυφης πλευράς, μπορεί κανείς να μελετήσει την επιστήμη είτε για να βρει μια μέθοδο που θα σας επιτρέψει να συμφιλιώσετε τις αντιφάσεις μέσα στη Ζωή, είτε για να βρει έναν τρόπο χρησιμοποιήσεως των δυνάμεων της Φύσης. Αυτός που μελετά την επιστήμη για να χρησιμοποιήσει τις φυσικές δυνάμεις, εκτίθεται σ' έναν μεγάλο κίνδυνο που συνίσταται στην εμφάνιση του άγιου εγωισμού. Αρχίζει ν' αποκτά την ιδέα πως είναι ανώτερος από τους άλλους, πιστεύει πως έχει δίκιο και μονολογεί: "Έχω στην διάθεση μου δυνάμεις που μπορώ να τις χρησιμοποιήσω αυτοστιγμεί όποτε το κρίνω σωστό." Τούτο σημαίνει πως υπάρχουν δυο κατηγορίες ανθρώπων, αυτοί που έχουν καλή γνώμη για τον εαυτό τους και πιστεύουν πως μπορούν να κάνουν τα πάντα και πως ξέρουν πολλά πράγματα, κλπ.•οι άλλοι, αντίθετα, όπως οι Σλάβοι, ψάχνουν, μέσα την ζωή τους, μια μέθοδο που θα μπορέσει να τους κάνει να συμφιλιωθούν με τις αντιφάσεις στις οποίες προσκρούουν συνεχώς, και ταυτόχρονα να τους βοηθήσει να θεραπεύσουν τους πόνους της καρδιάς τους. Απ' αυτήν την άποψη, οι Σλάβοι βρίσκονται πλησιέστερα προς την Αλήθεια.

Έτσι, λοιπόν, αν επιθυμείτε να ασχοληθείτε με την απόκρυφη επιστήμη, κατ' αρχήν θα πρέπει να μελετήσετε τον εαυτό σας. "Γνώθι σ' αυτόν, λέει ο Σωκράτης." Τι σημαίνουν αυτές οι λέξεις: Γνώθι σ' αυτόν; Τι πρέπει να γνωρίσετε μέσα σας, αυτό που είναι Ανώτερο ή αυτό που είναι κατώτερο; Γνωρίζω τον εαυτό μου σημαίνει πως γνωρίζω την Έξοχη, την Θεία Αρχή μέσα μου. Με δυο λόγια, γνωρίζω τον Θεό μέσα μου. Αν γνωρίζετε τον Θεό μέσα σας, θα γνωρίζετε τις συνθήκες μέσα στις οποίες μπορείτε να ανυψωθείτε και να εξελιχθείτε ορθά. Να γνωρίσετε τις συνθήκες που, αφ' ενός, εξασφαλίζουν την κατεύθυνση της ανύψωσης σας και της εξέλιξης σας και, αφ' ετέρου, εξισορροπούν τις δυνάμεις που δρουν εντός σας. Φανταστείτε κάποιον που εξελίσσεται ορθά και που η νοημοσύνη του και η καρδιά του ανυψώνονται καλά, οπότε όλος ο κόσμος ελπίζει, συνεπώς, πως θα κάνει καλά πράγματα• κάτι το απρόσμενο, όμως, συμβαίνει στην ζωή του, η μορφή του καταστρέφεται και δεν μένει τίποτε απ' αυτόν. Ποιό είναι το αίτιο αυτής της συμφοράς; - Το αίτιο αυτής της συμφοράς είναι ο κύριος που έκανε αυτή την μορφή. Ορισμένοι άνθρωποι θα πουν ότι η μοίρα αυτού του ανθρώπου ήταν τέτοια. Όταν ο αγγειοπλάστης φτιάχνει ένα βάζο που είναι παραμορφωμένο ή κακοψημένο, ποιος θα είναι τότε ο ένοχος; - Ο ίδιος ο αγγειοπλάστης. Τι κάνει τότε; - Σπάζει το βάζο σε κομμάτια, φτιάχνει έναν άλλο πηλό, και μ' αυτόν φτιάχνει ένα άλλο βάζο που θα 'ναι καλύτερο, πιό ανθεκτικό και πιό καλοψημένο. Κατά συνέπεια, αυτό που είναι ανώτερο, συνθλίβει τις μορφές αυτού που είναι κατώτερο, για να το ξαναπλάσει, και για να το σμιλέψει, για να φτιάξει μ' αυτό μια μορφή καλύτερη και πιο τελειοποιημένη. Μπορεί κάποιος να κάνει κάτι άλλο μ' αυτά τα βάζα που δεν είναι καλοφτιαγμένα, εκτός από το να σπάσει τις παλιές τους μορφές και να τα ξαναπλάσει για να φτιάξει νέες μορφές πιό ανθεκτικές και τέλειες;

Συχνά οι νέοι υποθέτουν ότι είναι πιο έξυπνοι από τους πιο ηλικιωμένους και λένε: "Οι γέροι έζησαν ήδη την ζωή τους που δεν είναι τόσο καλή, αλλά θα τους δείξουμε εμείς πώς πρέπει να ζουν." Στο παρελθόν, όμως, αυτοί οι "γέροι" έλεγαν τα ίδια πράγματα. Πάντα οι νέοι, που έρχονται μετά τους πιο ηλικιωμένους, δεν εγκρίνουν τη ζωή του παρελθόντος και νομίζουν πως θα μπορέσουν να την διορθώσουν. Αλλά γερνούν δίχως να μπορέσουν ν' ανορθώσουν τη ζωή. Έτσι, λοιπόν, έρχονται οι γενιές η μια μετά την άλλη ποθώντας να δείξουν στις προηγούμενες ζωές πώς να ζουν, αλλά δεν το καταφέρνουν. Γιατί; -Γιατί κι αυτές επίσης χρησιμοποιούν παλιές μεθόδους. Λέω: Οι παλιές μέθοδοι δεν μπορούν να επιλύσουν τα θεμελιώδη προβλήματα της Ζωής. Οι νέοι οφείλουν ν' αποφύγουν να επαναλάβουν τα σφάλματα των πιο ηλικιωμένων. Πρέπει να αντλήσουν τα μαθήματα τους από τις εμπειρίες των πιο ηλικιωμένων και να φροντίσουν να προσέξουν για να δουν τι τους έλειπε και για ποιό λόγο η ζωή τους δεν είχε πετύχει. Τα αίτια της αποτυχίας των "γέρων" είναι πολλαπλά και βαθιά. Απαρτίζουν μια ολόκληρη ιστορία που θα πρέπει να αναλυθεί και να μελετηθεί.

Τώρα, σας προτείνω ένα θέμα προκειμένου να το στοχασθείτε όλοι σας. Είναι το ακόλουθο: "Η πιο έλλογη μέθοδος για εργασία." Ας στοχασθεί ο καθένας από σας ποιά είναι η πιο έλλογη μέθοδος για να εργαστεί. Η απόκρυφη επιστήμη είναι μια πειραματική επιστήμη και κάθε γνώση είναι έγκυρη και πολύτιμη εάν μπορεί να εφαρμοστεί στην ζωή. Ακριβώς αυτή η αρχή καθορίζει την κατάσταση σας ως μαθητές. Αν ένας μαθητής θέλει να γίνει δεκτός σε μια μουσική σχολή για να μάθει να παίζει βιολί, του δίνουν ένα βιολί για να παίζει, προκειμένου να προσδιοριστεί το επίπεδο του και να προσδιοριστεί η τάξη στην οποία θα πρέπει να παρακολουθήσει μαθήματα. Αν ο μαθητής είναι μέτριος, ο καθηγητής του βιολιού του προτείνει να παρακολουθήσει μια άλλη σχολή για να μη χάνει τον χρόνο του με το βιολί.

Αργότερα, σε μια άλλη διάλεξη, θα μιλήσω για τις σχέσεις του ανθρώπου με την Ζώσα Φύση. Κατ' αρχήν, όμως, θα πρέπει να πείτε ποιες είναι οι αντιλήψεις σας για το θέμα "Η καλύτερη, η πιο έλλογη μέθοδος εργασίας." Το να μπορεί να εκφράζει τη γνώμη του για ένα πρόβλημα, αυτό είναι ένα προνόμιο του ανθρώπου, είναι μια εξαιρετική περίπτωση. Από απόκρυφης απόψεως, όταν λέω η καλύτερη μέθοδος, υπονοώ την μέθοδο που μπορεί να εφαρμοστεί στην πραγματική ζωή. Αν μια μέθοδος δεν μπορεί να εφαρμοστεί, κάνει τον άνθρωπο να παρεκκλίνει από τον στόχο της εργασίας του και τον οδηγεί κάπου αλλού πολύ μακριά, δίχως να του επιτρέπει να αποκτήσει πραγματικά αποτελέσματα. Κι επειδή όλοι σας έχετε το ίδιο επίπεδο στην εξέλιξη σας, ο καθένας σας θα παρουσιάσει την δική του ιδιαίτερη μέθοδο εργασίας την οποία μπορεί να εφαρμόσει στην ζωή του. Ορισμένοι από σας είναι υλιστές - ιδεαλιστές και δίνουν προτεραιότητα στην υλική όψη της Ζωής και αυτοί που είναι ιδεαλιστές - υλιστές δίνουν την προτεραιότητα στις ιδέες. Πρόκειται για την διαφορά μεταξύ όλων των ανθρώπων. Οι ιδεαλιστές βεβαιώνουν πως οι ιδέες είναι αυτές που δημιουργούν τα πάντα. Για ποιες ιδέες μιλάνε, λοιπόν; -Βέβαια, δεν μιλούν για τις δικές τους ιδέες. Υπάρχουν ιδέες ανώτερες από τις ανθρώπινες ιδέες. Είναι ιδέες του Απολύτου, της Άπειρης και Θείας Αρχής. Έτσι, λοιπόν, σ' αυτό το σχολείο θα μάθετε πώς να χρησιμοποιείτε τις μεθόδους τις οποίες χρησιμοποιεί η Φύση για να εργαστεί. Σαν τα άνθη που χρησιμοποιούν το φως του ήλιου, θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε τις δυνάμεις της ζώσας φύσης. Τότε ο καθένας θα κάνει αυτό που είναι ο στόχος του ερχομού του στον κόσμο. Ο καθένας γεννιέται για να κάνει κάτι. Κάθε όργανο στο σώμα του ανθρώπου εκπληρώνει ένα συγκεκριμένο και ειδικό επιχείρημα. Για παράδειγμα, τα πόδια και οι γάμπες χρησιμεύουν για να βαδίζουμε και είναι ταυτόχρονα το στήριγμα του σώματος. Τα χέρια εργάζονται, τα δάχτυλα παίρνουν, σηκώνουν και θέτουν τα παντός είδους πράγματα- τα μάτια κοιτάζουν, τα αυτιά ακούν, κλπ. Κατά συνέπεια, κάθε όργανο του σώματος εκπληρώνει ένα ειδικό καθήκον. Απ' αυτή την άποψη, κάθε άνθρωπος αποτελεί ένα ειδικό όργανο μέσα στον συνολικό οργανισμό της Φύσης και θα πρέπει να εκπληρώσει το καθήκον του. Αυτός που θα βρει τη θέση του μέσα στη Φύση και που θα καταλάβει τον προορισμό του, θα μπορέσει να εκπληρώσει τέλεια την προσπάθεια του ως όργανο του έξοχου Θείου οργανισμού.

Τώρα, ως μαθητές αυτής της Σχολής μπορείτε να θέσετε ορισμένες ερωτήσεις που σας ενδιαφέρουν. Όμως αυτές οι ερωτήσεις πρέπει να συνδέονται στενά με τις ανάγκες σας. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Αυτός που πεινάει, γιατί ενδιαφέρεται; Για ψωμί. Ο πεινασμένος άνθρωπος θέλει να ξέρει πώς είναι το ψωμί που του δίνουν: Είναι ζεστό ή κρύο, φρέσκο ή μουχλιασμένο. Ο ίδιος νόμος πρέπει να εφαρμοστεί επίσης στην γνώση, κυρίως αν θέλουμε να δημιουργήσουμε εντός μας κάτι το καλό και το υγιές. Εσείς, οι νέοι, δεν πρέπει να κάνετε το λάθος του τσιγγάνου που έφαγε κατ' αρχήν τα αμπελόφυλλα και στο τέλος έφαγε λίγο ψωμί και τυρί. Είχε πάει στον αμπελώνα για να εργαστεί και είχε πάρει μαζί του λίγο ψωμί και τυρί για να κολατσίσει. Καθώς, λοιπόν, εργαζόταν, πείνασε. Έριξε μια ματιά στο ψωμί και στο τυρί, κατάλαβε δε ότι ήταν πολύ λίγα για να κορέσουν την πείνα του. Γι' αυτό τον λόγο έκοψε τα αμπελόφυλλα και άρχισε να τα τρώει. Στο τέλος, έφαγε το ψωμί του και το τυρί του και μονολόγησε ικανοποιημένος: "Ήταν ένα τέλειο κολατσιό!" Όχι, δεν σας συνιστώ να γεμίσετε το στομάχι σας με αμπελόφυλλα και να φάτε μονάχα στο τέλος λίγη απόκρυφη επιστήμη. Προφυλαχτείτε από αυτό το σφάλμα. Τα σφάλματα δεν είναι επιτρεπτά στην εργασία μας. Αν έχετε σφάλει, διορθωθείτε. Το έγκλημα δεν είναι να κάνει κανείς ένα σφάλμα, το έγκλημα είναι να μην διορθώσει αυτό το σφάλμα. Ευθύς μόλις συνειδητοποιήσετε το σφάλμα σας, διορθώσετε το. Δεν υπάρχει τίποτε το εγκληματικό στο γεγονός πως μια παραμορφωμένη σκέψη έφτασε στο κεφάλι σας, αλλά αυτή η παραμορφωμένη σκέψη θα πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να γίνει ορθή σκέψη. Ο πόθος της νοημοσύνης σας, της καρδιάς σας και της βούλησης σας πρέπει να κατευθύνεται προς την διόρθωση των σφαλμάτων, των λαθών και των ψευδαισθήσεων. Αυτή είναι η μόνη δυνατότητα που έχετε για να δημιουργήσετε μέσα σας έναν χαρακτήρα επί του οποίου θα μπορείτε να στηρίζεστε πάντοτε.

Πρέπει να έχετε τώρα υπ' όψη σας την ακόλουθη κατάσταση: Όταν οι μαθητές έρχονται για πρώτη φορά στο σχολείο, ο δάσκαλος στην αρχή είναι αξιαγάπητος και προσεκτικός σε σχέση μ' αυτούς. Όμως, καθώς προχωρούν στην επιστήμη, κι όσο γίνεται δυσκολότερη η ύλη, τόσο πιο απαιτητικός θα είναι ο δάσκαλος προς τους μαθητές, αλλά κυρίως προς αυτούς που δεν μαθαίνουν καλά. Άρα, ο δάσκαλος αλλάζει την συμπεριφορά του προς αυτούς που δεν είναι επιμελείς. Το πρώτο πράγμα που απαιτεί από τον μαθητή, είναι το να είναι ικανός να μελετάει. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να μελετάτε και μάλιστα να μελετάτε πολύ σοβαρά. Κάθε επιστήμη έχει τους κανόνες της που πρέπει να γίνουν καλά κατανοητοί και να τηρηθούν καλά. Αυτό που απαιτείται από τους νέους, είναι η κυριάρχηση του εαυτού που δεν πρέπει να είναι μονάχα φαινομενική και εξωτερική, αλλά μια πραγματική και αληθής κυριάρχηση του εαυτού. Υπάρχουν δυο είδη κυριαρχήσεως επί του εαυτού, η μια είναι η κυριάρχηση στον εξωτερικό εαυτό, φαινομενική, όπου λείπει στην πραγματικότητα η ισορροπία στο εσωτερικό του ανθρώπου, ενώ η άλλη κυριαρχία επί του εαυτού είναι εσωτερική, βαθιά, και δεν επηρεάζει την ισορροπία του ανθρώπου. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα κυριαρχίας επί του εξωτερικού εαυτού. Ένας νεαρός αρραβωνιάστηκε με μια όμορφη νεαρή κοπέλα πολύ ευγενική και εξωτερικά ψύχραιμη. Υπερηφανευόταν συχνά για την αρραβωνιαστικιά του και μια μέρα κάλεσε έναν φίλο σπίτι του για να την παρουσιάσει. Οι δυο νέοι κουβέντιασαν για λίγο, έπειτα η μνηστή έφερε ένα δίσκο με μαρμελάδα για να τους κεράσει. Ο μνηστήρας άφησε επίτηδες να του πέσει το μαντήλι, για να δει πώς θα αντιδράσει η μνηστή του. Κρατώντας το δίσκο με τη μαρμελάδα και τα ποτήρια με το νερό, τ' άφησε να πέσουν καταγής και γέμισε ο τόπος νερό και μαρμελάδα. Η μνηστή κράτησε την ψυχραιμία της και την παρουσία του πνεύματος και είπε: "Δεν πειράζει." Έσκυψε ήρεμα, μάζεψε τα ποτήρια, σφουγγάρισε το νερό και άλλαξε δωμάτιο. Ο μνηστήρας γύρισε προς τον φίλο του και του είπε: "Να ένα παράδειγμα κυριαρχήσεως επί του εαυτού, ευγένειας χαρακτήρα! Πρόκειται για μια τέλεια νεαρή κοπέλα!" Αργότερα, όμως, μετά το γάμο τους, η κοπέλα δεν είχε πια την ίδια κυριαρχία επί του εαυτού. Μια μέρα, εκείνος της είπε:

- Πού πήγε η ψυχραιμία σου και η κυριάρχηση επί του εαυτού σου;

- Θα 'πρεπε να 'χεις έρθει στο άλλο δωμάτιο για να δεις τι συνέβαινε. Μονάχα το ξύλο του τραπεζιού μπορεί να σου πει το πώς ένοιωθα!,,.

Λέω: Αυτό δεν είναι μια κυριάρχηση επί του εαυτού. Κάποιος θέλει ν' ανοίξει το παράθυρο, τραβάει το παντζούρι, το οποίο όμως δεν ανοίγει. Τραβάει πιο δυνατά, κι ακόμα πιο δυνατά, το παράθυρο δεν ανοίγει. Αρχίζει να νευριάζει, ερεθίζεται, το τραβάει όλο και πιο δυνατά, λες και ήταν ένοχο το παράθυρο. Κατ' αρχήν, το παράθυρο δεν έχει συνειδητότητα για να μπορεί να καταλάβει, ότι κάποιος νευριάζει εξ αιτίας του. Μπορούμε να διαβεβαιώσουμε το ίδιο και για τις απόκρυφες δυνάμεις: Ορισμένες απόκρυφες δυνάμεις είναι έλλογες και έχουν συνειδητότητά, ενώ άλλες είναι ημισυνείδητες και παράλογες. Όταν σας λέω ότι ορισμένες δυνάμεις είναι έλλογες, τούτο σημαίνει ότι προχωρούν προς την ίδια κατεύθυνση με μας. Οι παράλογες δυνάμεις προχωρούν προς τα μία κατεύθυνση αντίθετη με την δική μας. Κατά συνέπεια, ο καθένας θα πρέπει να ξέρει εάν μια δύναμη ή μια ισχύς βρίσκεται σε αρμονία με την εξέλιξη του. Κατά τον ίδιο τρόπο θα πρέπει να στοχαστείτε για να ξέρετε εάν η σκέψη σας, οι συγκινήσεις και τα συναισθήματα σας, καθώς και οι πράξεις σας, βρίσκονται σε συμφωνία με την εξέλιξη σας. Αν προσκρούσετε σε μια σκέψη ή σε μια συγκίνηση, βάλτε την αμέσως μπροστά σας για να την εξετάσετε καλά και να αποφασίσετε πού θα πρέπει να τοποθετηθεί, αριστερά ή δεξιά. Ο μαθητής θα πρέπει να καταλάβει καλά τι είναι η διαλογή ή η ταξινόμηση και να ξέρει σαφώς πού πρέπει να τοποθετήσει την κάθε σκέψη, την κάθε συγκίνηση και την κάθε πράξη. Μερικοί μαθητές θα πετύχουν στο 85%, άλλοι στο 50%, υπάρχουν άλλοι που θα πετύχουν στο 75%, και οι πιο ικανοί και οι πιο προικισμένοι θα πετύχουν 100%. Ο μαθητής πρέπει να εργάζεται επί του εαυτού του για ν' αυξήσει προοδευτικά αυτό το ποσοστό, ώστε να μην πέσει σε ψευδαισθήσεις και να μην κάνει σφάλματα.

Έτσι, λοιπόν, μετά από κάθε μάθημα θα κάνουμε πειράματα. Τούτο σημαίνει ότι μετά από κάθε μάθημα θα υφίστασθε μια εξέταση στη θεωρία, αλλά κυρίως στην πρακτική. Κάθε θεωρητική γνώση πρέπει να εφαρμοστεί στην Ζωή για να φανεί η αξία της και να τεθεί σε δοκιμασία. Οποιοσδήποτε θέλει να ασχοληθεί με τον αποκρυφισμό, θα πρέπει να ξέρει ότι θα υποβληθεί σε διάφορες δοκιμασίες και σε δυσκολίες που θα πρέπει να τις υπερκεράσει με επιτυχία και σύμφωνα με έναν ορθό τρόπο. Λέτε: "Έχουμε πάμπολλες δυσκολίες." Ναι, αλλά μονάχα τώρα θα καταλάβετε το νόημα αυτών των δυσκολιών. Όταν καταλάβετε το νόημα τους, θα μπορέσετε να τις χρησιμοποιήσετε ως μεθόδους θεραπείας. Για παράδειγμα, κάποιος διαμαρτύρεται γιατί έχει πόνους παντού στο σώμα του: Στα μπράτσα, στη σπονδυλική στήλη, στο στομάχι, όλα τα όργανα ασθενούν. Κι από όλους αυτούς τους πόνους, ο αόρατος κόσμος θα κάνει έναν μόνο πόνο πιο δυνατό, ο οποίος θα προσελκύσει την συνειδητότητα του και την προσοχή του και θα τον αναγκάσει να τον περιθάλψει. Μονάχα κατ' αυτόν τον τρόπο θα λησμονήσει όλους τους μικρούς πόνους και θ' αρχίσει να εργάζεται έντονα προς μια κατεύθυνση μόνο. Τούτο σημαίνει ότι η μεγάλη δυσκολία έλκει τις δυνάμεις και τις ισχείς προς ένα κέντρο. Διαφορετικά, υπάρχει διάσπαση και διάχυση των δυνάμεων της προσοχής του ανθρώπου. Η Φύση δρα με την ίδια μέθοδο. Δημιουργεί μέσα στον άνθρωπο έναν μεγάλο πόνο που θα κάνει να εξαφανιστούν όλοι οι άλλοι πόνοι. Κι όλοι εσείς δεν έχετε ακόμα φτάσει στους μεγάλους πόνους. Όταν θα στοχάζεστε πάνω στο θέμα που σας έδωσα, θα γράψετε, όσο γίνεται πιο συμπυκνωμένα, σχετικά με τον πυρήνα της ιδέας. Ο καθένας θα απαντήσει από μόνος του, ποιά είναι η καλύτερη μέθοδος του για εργασία. Αυτά που έχουν γράψει οι επιστήμονες, δεν είναι σημαντικά για σας. Μερικές φορές αυτά τα γραπτά μπορεί να αντιστοιχούν σαφώς με τις δικές σας αντιλήψεις και την δική σας Φύση, αλλά άλλες φορές δεν συμβαίνει αυτό. Αυτό που έχει σημασία για σας, είναι να προσαρμόσετε την δική σας εργασία στις μεθόδους της έλλογης Φύσης και όχι στις αντιλήψεις αυτών των συνηθισμένων επιστημόνων. Αυτό είναι, άρα, το μέσον για να φτάσετε στις γενικές αρχές της Ζωής. Έτσι, λοιπόν, ο καθένας θα εργασθεί και θα εφαρμόσει την μέθοδο που γνωρίζει καλά και που είναι η δική του ιδιαίτερη μέθοδος. Αυτό θα εξαρτηθεί από την καλή σας συνειδητότητα, από την ειλικρίνεια της εργασίας σας και από την βαθιά σας επιθυμία να αποκτήσετε κάτι με καλή αξία.

Πολλοί είναι αυτοί που θα πουν ότι δεν έχουν συνθήκες για να εργαστούν. Από αυτή την άποψη, οι Αμερικάνοι καταλαμβάνουν την πρώτη θέση. Στην Αμερική, θα δείτε μαθητές και σπουδαστές που εργάζονται στις κουζίνες, στα γραφεία ως υπηρέτες, και μ' αυτόν εδώ τον τρόπο κάνουν τις σπουδές τους στο λύκειο ή στο Πανεπιστήμιο. Καλό είναι να φτάνουν ευνοϊκές συνθήκες στη Ζωή μας, αλλά πρέπει να χρησιμοποιούμε έλλογα όλες τις συνθήκες. Ακόμα και στις δυσκολότερες συνθήκες, μπορεί κανείς να βρει τουλάχιστον δέκα ή δεκαπέντε λεπτά ελεύθερου χρόνου για να διαβάσει και να ασχοληθεί με την πνευματική του εργασία. Τι εμποδίζει μια νοικοκυρά που κάνει το νοικοκυριό της, μαγειρεύει, κόβει τα κρεμμύδια, τι την εμποδίζει να διαβάσει και να στοχαστεί λίγο; Όλες αυτές οι συνθήκες, όλες οι περιστάσεις, τόσο οι καλές όσο κι οι κακές, έχουν ως στόχο το να θέσουν τον μαθητή σε μια κατάσταση όπου θα πρέπει να ξεπεράσει τις δυσκολίες. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να ανυψωθεί και να εξελιχθεί κατά τρόπο φυσικό και αποτελεσματικό.